ارزش ها و ضد ارزش ها در نهج البلاغه
خیرخواهی و احترام به دیگران
یکی از ارزش های والای اخلاقی این است که نسبت به دیگران خیرخواه و مهربان باشیم در حقیقت اصلاح امور دیگران ، از عبادتهای پسندیده و ارزشمند به شمار می آید. حضرت علی (علیه السلام) می فرمایند: «اصلاح بین مردم، از یک سال نماز و روزه مستحبی باارزش تر است»(نهج البلاغه، نامه 47)
یکی از راه های نفوذ در دلها، احترام به اندیشه ها و نظرهای دیگران و پرهیز از هرگونه غرور و خودمحوری است. از امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) نقل است که می فرمایند: «هرکس که استبداد در رأی داشته باشد، هلاک می شود».(نهج البلاغه حکمت 161)
بسیاری از درگیری ها بر اثر خودخواهی و خودمحوری به وجود می آید . خداوند در قران کریم می فرماید: «خداوند هیچ یک از خودخواهان و فخر فروشان را دوست ندارد».
در اسلام به مشورت کردن و احترام به اراء دیگران سفارش شده است . امام علی (علیه السلام) در این باره می فرماید: «هیچ پشتیبانی بهتر و مطمئن تر از مشورت کردن نیست».(نهج البلاغه، حکمت 113)
قران کریم می فرماید:
«آنگاه که به شما احترام گذاشتند به بهتر از آن پاسخ بده! هرگاه دستی برای نیکی به سوی تو دراز شد به بیش از آن پاداش بده! در عین حال در این گونه موارد، اجر فراوان برای کسی است که در احترام و نیکی پیش دستی کرده است».(نهج البلاغه، کلمات قضار 60)
پاسخ مناسب در برابر خداوند و احترام به دیگران، در سیره رفتاری پیشوایان معصوم (علیهم السلام) رعایت می شد و اینان همواره نیکی مردم را به بهتر از آن جبران می کردند و این، همان سفارش قرآن مجید است که «وقتی کسی سلام کرد به بهتر از آن و یا مساوی آن پاسخ گویید».سورهنسا/ آیه 86)