اندیشه داراب

موضوع دوم: لعن و نفرين

وَ لَعَنَ اللَّهُ اُمَّةً اَسَّسَتْ اَساسَ الظُّلْمِ وَ الْجَوْرِ عَلَيكُمْ وَ لَعَنَ اللَّهُ اُمَّةً دَفَعَتْكُمْ عَنْ مَقامِكُمْ…

ماهيت لعن

ماهيت لعن, دور كردن از رحمت خدا است. عن رسول اللَّه صلي الله عليه وآله قال: اِنّي لَمْ اُبْعَثْ لَعَّاناً وَ اِنَّما بُعِثْتُ رَحْمَةً 19به درستي كه من لعن كننده (دور كننده از رحمت) مبعوث نشده ام, بلكه من بر رحمت برانگيخته شده ام.

آثار و پيامدهاي لعن بدون دليل

1. سلب حق شفاعت و شهادت: قال رسول اللَّه صلي الله عليه وآله: لايكُونُ اللَّعَّانُونَ شُفَعاءً وَلاشُهَداءً يوْمَ الْقِيامَةِ 20 آنان كه بسيار لعن و نفرين مي كنند از شفاعت كنندگان و شاهدان روز قيامت نمي شوند.

2. بازگشت لعن به لعن كننده: قال الباقر عليه السلام: اِنَّ اللَّعْنَةَ اِذا خَرَجَتْ مِنْ صاحِبِها تَرَدَّدَتْ بَينَهُ وَ بَينَ الَّذي يلْعَنُ فَإِنْ وَجَدَتْ مَساغاً وَ اِلاَّ عادَتْ اِلي صاحِبِها وَ كانَ اَحَقَّ بِها فَاحْذَرُوا اَنْ يلْعَنُوا مُؤْمِناً فَيحِلَّ بِكُمْ 21به درستي كه لعنت وقتي از لعنت كننده صادر شود بين او و كسي كه لعنت شده تردد مي كند, پس اگر راهي يافت [كه هيچ] و گرنه به سوي صاحب خود (لعنت كننده) باز مي گردد, در حالي كه خود او سزاوارتر به آن است. پس, از نفرين كردن مؤمن بپرهيزيد كه بر شما حلال شود (خود سزاوار آن شويد) .

عن رسول اللَّه صلي الله عليه وآله: لَمَّا لَعَنَ رَجُلٌ ناقَتَهُ وَ هُوَ يسيرُ مَعَها قالَ صلي الله عليه وآله اَخِّرْها عَنَّا فَقَدِ اسْتُجيبَ لَكَ 22 هنگامي كه مردي شتر خود را نفرين كرد در حالي كه با آن مي رفت, رسول خداصلي الله عليه وآله فرمود: او را از ما عقب بينداز, پس به تحقيق براي تو به اجابت رسيد.

ملعونان كيانند؟

1. كافران: إِنَّ اللَّهَ لَعَنَ الْكَفِرِينَ وَ أَعَدَّ لَهُمْ سَعِيرًا  23 به درستي كه خداوند, كافران را لعنت كرده و براي آنها آتش فروزاني آماده كرده است.

2. آزار رسانندگان به خدا و رسول: إِنَّ الَّذِينَ يؤْذُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فِي الدُّنْيا وَ الْأَخِرَةِ وَ أَعَدَّ لَهُمْ عَذَابًا مُّهِينًا ; كساني كه خدا و رسولش را آزار مي دهند, مشمول لعنت خدا در دنيا و آخرت هستند و عذاب خواركننده اي براي آنها مهيا كرده است.  24

3. منافقان در امر به معروف و نهي از منكر: قال اميرالمؤمنين عليه السلام: لَعَنَ اللَّهُ الآمِرينَ بِالْمَعْرُوفِ التَّارِكينَ لَهُ وَ النَّاهينَ عَنِ الْمُنْكَرِ الْعامِلينَ بِهِ; 25داوند لعنت كند كساني را كه امر به معروف مي كنند و خود آن را ترك مي نمايند و نهي كنندگان از منكر را كه خود به منكر عمل مي نمايند.

4. قطع رحم كنندگان: فَهَلْ عَسَيتُمْ اِنْ تَوَلَّيتُمْ أَنْ تُفْسِدُوا فِي الْاَرْضِ وَ تُقَطِّعُوا أَرْحامَكُمْ * اُولئِكَ الَّذينَ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فَأَصَمَّهُمْ وَ أَعْمي أَبْصارَهُمْ ; 26 اگر از دستورهاي الهي رويگردان شويد جز اين انتظار نمي رود كه در زمين فساد كرده و پيوند خانوادگي تان را قطع كنيد. آنها كساني هستند كه خداوند لعنت شان كرده و گوشهايشان را كر و چشمانشان را كور ساخته است.

5. عمل كنندگان به عمل قوم لوط: قال رسول اللَّه صلي الله عليه وآله: لَعَنَ اللَّهُ مَنْ عَمِلَ عَمَلَ قَوْمِ لُوطٍ; 27خداوند لعنت كند كسي را كه عمل قوم لوط را انجام دهد.

6. تأخير اندازان نماز: عن حجة بن الحسن عليه السلام أنّه قال: مَلْعُونٌ مَلْعُونٌ مَنْ اَخَّرَ صَلوةَ الْغَداةِ حَتَّي تَنْقَضِي النُّجوُمُ وَ مَلْعُونٌ مَلْعُونٌ مَنْ اَخَّرَ صَلوةَ الْعِشاءِ حَتَّي تَشْتَبِكَ النُّجُومُ; 28ملعون است معلون است كسي كه نماز صبح را تا رفتن ستاره ها به تأخير اندازد و ملعون است ملعون است كسي كه نماز عشاء را تا پديدار شدن همه ستاره ها به تأخير اندازد.

7. رشوه دهنده و رشوه گيرنده: قال رسول اللَّه صلي الله عليه وآله: لَعَنَ اللَّهُ الرَّاشِي وَالْمُرْتَشي وَالْماشي بَينَهُما; 29 خداوند لعنت كند رشوه دهنده و رشوه گيرنده و كسي كه بين آنها ارتباط برقرار سازد.

8. آزار دهنده والدين: قال الصادق عليه السلام: مَلْعُونٌ مَلْعُونٌ مَنْ ضَرَبَ والِدَهُ أَوْ والِدَتَهُ مَلْعُونٌ مَلْعُونٌ مَنْ عَقَّ والِدَيهِ; 30ملعون است ملعون است كسي كه پدر يا مادرش را كتك بزند. ملعون است ملعون است كسي كه پدر و مادرش را بيازارد.

9. مردي كه لباس زن بپوشد: لَعَنَ رَسُولُ اللَّهِ صلي الله عليه وآله الرَّجُلَ يلْبِسُ لَبْسَةَ الْمَرْأَةِ; 31ول خداصلي الله عليه وآله نفرين كرد مردي را كه لباس زن بپوشد.

10. رباخواران: لَعَنَ رَسُولُ اللَّهِ صلي الله عليه وآله آكِلَ الرِّبا وَمُوَكِّلَهُ وَ شاهِدَيهِ وَ كاتِبَهُ; 32سول خدا صلي الله عليه وآله رباخوار و وكيل و دو شاهد و نويسنده آن را لعن نمود.

11. روي گردانندگان از پدر و مادر, به هم زنندگان رابطه زناشويي و سخن چينان: قال رسول اللَّه صلي الله عليه وآله: ثَلاثَةٌ لَعَنَهُمُ اللَّهُ تَعالي رَجُلٌ رَغِبَ عَنْ والِدَيهِ وَ رَجُلٌ سَعي بَينَ رَجُلٍ وَامْرَأَةٍ يفَرِّقُ بَينَهُما يخْلِفُ عَلَيها مِنْ بَعْدِهِ وَ رَجُلٌ سَعي بَينَ الْمُؤْمِنينَ بِالاَحاديثِ لَيتَباغَضُوا وَ يتَحاسَدُوا; 33 سه كس را پروردگار بزرگ لعنت كرده است: كسي كه از پدر و مادر خويش روي گرداند, كسي كه سعي كند بين مرد و زني جدايي بيندازد و زن ديگري را بعد از آن جايگزين آن زن كند و كسي كه با سخناني بين مؤمنين, تلاش كند تا آنها را به كينه و حسد نسبت به هم وادارد.

شايستگي لعن بر دشمنان خدا و اهل بيت عليهم السلام

روزي پيرزني نزد امام صادق عليه السلام آمد در حالي كه دو لباس بافته شده از پشم را در دست گرفته بود. به امام سلام كرد و عرض نمود: اي فرزند رسول خدا! اين دو لباس را من با دست خويش بافته ام; اما يكي از اين دو را در حالي بافتم كه هر رشته را با سلام و درود بر خاندان پيامبر اكرم صلي الله عليه وآله گره زده ام و در ديگري هر رشته را با لعن و نفرين نسبت به دشمنان شما بافته ام. اكنون هر دو را خدمت شما آورده ام. كدام يك از اين دو لباس نزد شما محبوبتر است؟ امام صادق عليه السلام فرمود: آن لباسي را كه با لعن و نفرين نسبت به دشمنان ما بافته اي. 34

پس از صلح امام مجتبي عليه السلام روزي معاويه در مدينه بالاي منبر رفت و در حضور مردم شروع كرد از اميرالمؤمنين عليه السلام بد گفتن. او گفت: اي مردم! علي عليه السلام كيست و پسر او چكاره است تا خلافت كند. در اين ميان امام مجتبي عليه السلام وارد مسجد شد. امام رو به حاضران كرد و پس از سپاس و ستايش خداوند فرمود: پروردگار بلند مرتبه و سترگ هيچ پيامبري را بر نيانگيخت مگر اينكه براي او دشمني از ستمكاران و گناه پيشگان قرار داد. من پسر علي عليه السلام هستم و تو پسر صخر هستي. مادر تو هند است و مادر من فاطمه عليها السلام. جده تو قتيله است و جده من خديجه عليها السلام. حال خداوند لعنت كند هر يك از ما دو نفر را كه حسبي پايين تر و يادي فرو افتاده تر و كفري بيشتر و نفاقي شديدتر دارد.  مردم كه در مسجد جمع شده بودند يكصدا گفتند: آمين آمين. معاويه سرافكنده خطبه خود را قطع كرد و شرمگين از منبر پايين آمد و از مسجد بيرون رفت. 35